Yargı Reformu Paketi Yasalaştı

Cumhuriyetin ilk yıllarında nüfus artışının desteklenmesi için düzenlenmiş bir muafiyet olan 1525 sayılı Şose ve Köprüler Kanunu’nun 9. Maddesi[14] hükmü uyarınca muafiyetten yararlanabilmek için en az beş çocuğa sahip olmak gerekmektedir. Böylelikle nüfus artışı, yönlendirici bir vergi kolaylığı ile sağlanmaya çalışılmıştır[15]. Avrupa Birliğine üye ülkelerin büyük bir bölümünde ailelerin korunmasına yönelik en önemli vergi düzenlemeleri, çocuk sayısına ve çalışmayan eş için ev kadınlığı kurumunu özendirici/koruyucu bir tutum şeklinde uygulama alanı bulan vergi indirimlerdir[9]. Buna göre, nüfusun yaşlanması, ekonomik ve sosyal alanda birçok netice doğurmakta, üretim-tüketim, büyümedeki ve işgücü piyasalarındaki düşüşün ve finansal aktivitelerdeki durağan ya da gerileyen seyrin önlenmesi, gelir dağılımı politikası, sosyal güvenlik politikaları, aile politikaları ve sağlık politikaları gibi devletin makro ve uzun vadeli çözümler arz etmesi gereken alanları etkilemektedir. Nüfus ve nüfusun yaş bileşimi işgücü arzını belirleyen temel değişkenlerdir. Bu nedenle, demografik yapıda meydana gelen bir değişim, işgücü arzını, dolayısıyla da işgücü piyasalarını doğrudan etkilemektedir. İşgücü piyasasının koşulları, esas olarak genel ekonomik gelişmelerden etkilenmekte ve henüz başında bulunduğumuz bu yüzyılda, işgücü piyasalarının performansının demografik değişmelerden de artan bir biçimde etkileneceği kuşku götürmez bir gerçektir. Nitekim son yıllarda demografik yapıdaki değişimin yönü, özellikle gelişmiş ülkelerde, nüfusun yaşlanması doğrultusundadır ve bu süreç, bir takım ekonomik ve sosyal sorunları da beraberinde getirmektedir[5]. Bu kapsamda kumar oynama faaliyetinin serbest meslek kazancı olarak nitelenebilmesi için; oynanan oyunun şanstan ziyade teknik ve uzmanlık gerektirmesi, ticari bir nitelik arz etmemesi ve oynayan yönünden bir meslek haline getirilmesi, yaşamın kumar vasıtasıyla idame ettirilmesi gerekmektedir. Ceza Kanununun uygulanmasında kumar, pin up amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır” şeklinde ihdas edilen hükümler ile hem kumar oynamak hem de kumar oynatmak için yer ya da imkân sağlamak yasak faaliyet kapsamına alınmıştır. “Kumar oynanması için yer ve imkân sağlayan kişi, bir yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılır.

• Böyle bir kişiye yapılacak müdahale ile onu tüm bu rahatsızlıklardan kurtarmak, fizikî cinsiyeti ile psişik cinsiyeti arasında paralelliği sağlamak amaçlanmaktadır.
• Ancak yaptığı iki cümlelik düzenleme ile hukuka aykırılıklara adeta imkan hazırlamıştır.
• 182/1, hakimin boşanma kararı verirken çocuğun velayet hakkını da karara bağlamasını öngörmüştür.
• Cinsiyet değiştirileceği için evlilik birliğinin sona erdirilmesi halinde yukarıda da belirtildiği üzere, cinsiyet değiştirecek eşe atfedilebilecek bir kusur oluşmamaktadır; zaten cinsiyet değiştirecek eşe, bu durum dışında atfı kabil bir kusur varsa bile bu velayet hakkının tayininde dikkate alınmamalıdır; çünkü kusurlu, kötü bir eş, çok iyi bir ana veya baba olabilir [78].

Boşanma sürecinin, tarafların en az zarar görmesi ile tamamlandığı ve en kısa sürdüğü hal de budur. Diğer hallerde ise, tarafların dinlenmesi, delillerin toplanması gibi somut olayın özelliğine göre boşanma davası uzayabilmekte ve kimi zaman bir seneden çok daha fazla sürede sonuçlanabilmektedir. Maddesine göre serbest meslek kazancı olarak vergilendirileceğini ileri sürmüştür[13]. Bu görüş uyarınca serbest meslek kazancı olarak kabul edilen kumardan elde edilen gelirin KDV Kanunu’nun 1/I. Gerçekten de, 29 uncu madde, “Ahvali Şahsiye Beyyineleri” üst başlığı altında doğum ve ölüm olayında ispatı düzenlemektedir. Dolayısıyla maddeye eklenen fıkranın söz konusu hükümle bir ilgisi bulunmamaktadır. Böylece hem ilgili yöntem gösterilmiş olacaktır hem de “ve diğerleri” ibaresi bu sayede açıklanmış olacaktır[43]. Bir diğer görüş ise cinsiyet değişikliği ve buna bağlı olarak yapılacak nüfus sicili düzeltmelerinin”hakimin hükmü olmadıkça ahvali şahsiye sicilinin hiçbir kaydı tashih edilemez” hükmünü içeren TKM. 38’e eklenmesi gerektiği, ortak çocukların velayetinin kime verileceği kısmının çocukların velayetinin tevdiini düzenleyen TKM.

Ancak, mes ela, çocuğa kötü muamele, üvey ana veya babanın ahlaka aykırı bir sanatla uğraşması, çocuğun velayetinin kaldırılması için haklı bir sebep teşkil edebilir. Bunun aksi de düşünülebilir, velayete sahip eşin bir başkasıyla evlenmesi halinde, çocuğun yeni kurulan aileye tam uyum sağlayacağı, üvey ana veya babası ile iyi ilişkiler kuracağı düşünülüyorsa, velayet hakkı kendisine bırakılmayan ana veya baba ile çocuk arasındaki kişisel ilişki yeniden düzenlenebilir, hatta gerekiyorsa kısıtlanabilir [81]. Bu varyasyonların tamamının velayet hakkı kendisine bırakılan veya velayet hakkı kendisine bırakılmayıp çocukla kişisel ilişkisi düzenlenen cinsiyet değiştiren ana veya baba için de geçerli olacağı kuşkusuzdur. Bu ilişkilerin yeniden düzenlenmesinde en önemli ölçüt yine çocuğun yararı olmalıdır. Doktrindeki hakim görüşe göre, cinsiyet değişikliği ameliyatı transseksüeller için söz konusudur.

Bölümler, esasın incelenmesi aşamasında, başvurucunun temel haklarının korunması için zorunlu gördükleri tedbirlere re’sen veya başvurucunun talebi üzerine karar verebilirler. Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda inceleme yapılamaz. Serbest meslek kazancının tespiti için Gelir Vergisi Kanunu’nun 65 ve 66. Çocukların kumar oynaması için yer ve imkân sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır. İstanbul Barosu’na kayıtlı “59933” Sicil Numaralı Avukat Ali CİNAZ, bu internet sitesinde yazmış olduğu makaleler ile vatandaşların günlük hayatlarında karşılaşmış oldukları hukuki meselelerinde yalnızca “ön bilgi” edinmelerini amaçlamaktadır.

Fakat nüfus artışının kontrol altına alınmasındaki önlemlerden hiçbirisi insanların sadece doğmakla bir suç işlemiş gibi muameleye tabi tutulabilmesi anlamına gelmemelidir ve bu durum kişi hak ve özgürlükleri bakımından büyük önem taşımaktadır[22]. İngiltere’de çalışan kadının anne olması durumunda ailenin sağladığı gelire düşük vergi uygulanmakta aynı zamanda analık ödeneği verilmektedir. İngiltere’de yaş ve bakmakla yükümlü oldukları kişileri geçindirmekteki sorumluluk derecesine bağlı olarak mükellefler çeşitli gelir vergisi indirimleri ve muafiyetlerden yararlanmaktadır[10]. Buna göre, sadece devamlı olarak yapılan serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı olacaktır. Devamlı olarak yapılmayan arızi nitelikteki serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen kazançlar ise arızi mostbet güncel giriş olarak vergilendirilecektir. (5) Türk Ceza Kanununun 103 üncü maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen suçlardan mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları, bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde CUMHURİYET SAVCISININ NEZARETİNDE uzmanlar aracılığıyla alınır. KOVUŞTURMA EVRESİNDE İSE ANCAK, MADDİ GERÇEĞİN ORTAYA ÇIKARILMASI AÇISINDAN mağdur çocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması hâlinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilir. Mağdur çocuk yargı çevresi ve mülkî sınırlara bakılmaksızın en yakın merkeze götürülmek suretiyle bu fıkrada belirtilen işlemler yerine getirilir. (2) 253 üncü maddenin ondokuzuncu fıkrası hükümleri saklı kalmak üzere, Cumhuriyet savcısı, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olup, üst sınırı bir yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, kamu davasının açılmasının beş yıl süreyle ertelenmesine karar verebilir. Suçtan zarar gören, bu karara 173 üncü madde hükümlerine göre itiraz edebilir. Özel hayatın gizliliğini ihlal durumu, özellikle vergi anlaşmalarında yer alan akit devletlerin vergilendirmeye münhasır gerçekleştirmeleri gereken “bilgi değişimi” ile söz konusu olabilecektir.

(1) Çocuğu fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran, bu maksatla tedarik eden veya barındıran ya da çocuğun fuhşuna aracılık eden kişi, dört yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu suçun işlenişine yönelik hazırlık hareketleri de tamamlanmış suç gibi cezalandırılır.(2) Bir kimseyi fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran ya da fuhuş için aracılık eden veya yer temin eden kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bir başka deyişle bir kişi kendi isteği ile bu işi meslek edindiğini beyan ve ifade ederek Türk Ceza Kanunu kapsamında bir sorumluluk alanına girmeden eylemine devam edebilecektir.Bu durumda kendi isteği ve arzusu ile bu işi meslek edinen kişilerin Devlet tarafından toplum sağlığı ve sosyal sebeplerle ne şekilde kontrol edileceği sorunu ortaya çıkacaktır. Bu sorunun cevabı ise, “Genel Kadınlar ve Genelevlerinin Tabi Olacakları Hükümler ve Fuhuş Yüzünden Bulaşan Zührevi Hastalıklarla Mücadele Tüzüğü” nde yer almaktadır.Söz konusu Tüzükte, fuhuş yapılan yerler genel olarak 1- Genelevler, 2- Birleşme Yerleri ve 3- Tek başına Fuhuş yapılan yerler olarak üçlü bir ayrıma tabi tutulmuş ve Tüzüğün 8. Kabaca özetlemek gerekirse, kendi isteği ve rızası ile fuhuş yapan kişiler Tüzükte belirlenen komisyonlar tarafından kayıt altına alınacak ve düzenli sağlık kontrolleri vasıtasıyla sağlık riski bertaraf edilmeye çalışılacaktır.Buraya kadar yapılan açıklamaların vergi hukuku bağlamında değerlendirilmesinin ise üç yönü bulunmaktadır. İlk olarak genelev işleticilerinin elde ettiği kazancın ne şekilde vergilendirileceği, ikinci olarak Genelev işleticisine bağlı olarak çalışan genel kadınların gelirinin ne şeklide vergilendirileceği, son olarak ise herhangi bir kişiye bağlı olmadan tek başına çalışan genel kadınların elde ettiği gelirin ne şekilde vergilendirileceği konusudur. Cinsiyet değiştirme isteğinde bulunma, ruhî bir hastalıktır. Birçok kişi bu sebepten dolayı cinsiyet değişikliği şeklindeki cerrahî müdahaleye karşı çıkmaktadır.

(1) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin bozma dışında kalan hükümleri temyiz edilebilir. (5) Uzlaşma teklifinde bulunulması halinde, kişiye uzlaşmanın mahiyeti ve uzlaşmayı kabul veya reddetmesinin hukukî sonuçları anlatılır. (6) Bu maddeye göre belirlenen yaptırımlar hakkında, Cumhuriyet savcısı tarafından, koşulları bulunması hâlinde 231 inci madde kıyasen uygulanabilir. Cumhurbaşkanı’nın Anayasa’ya göre kabul edilen kanunu bir kez geri gönderme imkanı olsa da, bu şu şartlarda böyle bir şey beklenmiyor. Kamuoyunda Yargı Reformu Paketi olarak bilinen “105 Sıra Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” 16 Ekim 2019’da TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri tamamlanarak kabul edildi ve kanunlaştı. Bunların yanı sıra, her çocuğun, vatandaşlık hakkı, anne ve babasını mümkün olduğu ölçüde bilme hakkı, sosyal güvenlik hakkı, şiddete veya başka bir kötü muameleye maruz kaldığında şikayette bulunma hakları da mevcuttur.

Özetle bireysel başvuruya kamu gücünün; bir kanuna / usulüne göre yürürlüğe konulmuş bir uluslararası anlaşmaya yahut düzenleyici işleme dayalı kamu gücü kullanan bir idare tarafından gerçekleştirilen bir uygulamaya karşı hak ve özgürlüklerin ihlallinden bahisle gidilebilecektir. Cinsel kimlik, bireyin kendi bedenini ve benliğini toplumsal cinsiyet kategorilerinden birine ait hissetmesi, daha doğru bir deyişle, kendisini belli eşeylik içinde algılamasıdır. Dişiyi kadın, erili erkek yapan simgesel, davranışsal vb. Buna karşılık, seksüel (cinsel) yönelim ise, kişinin cinsel dürtülerinin yöneldiği objeden yola çıkarak tanımlanmaktadır. Buna göre bireyin duygusal ve/veya cinsel beraberlikler için seçtikleri partnerlerin cinsiyetlerine göre belirlenmektedir. Bu sebeple, eğer kişinin yönelimi karşı cinsiyete ise heteroseksüel, kendi cinsiyetinden birine ise homoseksüel, her iki cinsiyete birden yönelmişse biseksüel olarak adlandırılırlar [7]. Kaynakların nüfusa yetmemesi ve bir takım ekonomik ve sosyal sorunların ortaya çıkması olarak tanımlanan aşırı nüfuslanma[19], hızlı kentleşme ve buna bağlı güvenlik, eğitim, sağlık, altyapı ihtiyacını artırmaktadır. Nüfus artışı ile gelişen kentleşme, sanayileşme, çevre kirlenmesi sorununu ortaya çıkarıp dünyanın sınırlı kaynakları üzerinde artan bir şekilde baskı oluşturarak iklim değişikliğine neden olmakta ve çevresel sürdürülebilirliğe zarar vermektedir. Bu sorun, çevre kirlenmesine yol açmayan sınai üretim faaliyetlerinin yapılmasını gerektirmiş, bu durum ise üretim, yatırım maliyetlerini ve harcamalarını yükseltmiştir[20]. İktidarların vergilerin yönlendirici etkilerinden yararlanmasının tipik bir görünümünü teşkil etmesi bakımından yol vergisi mükellefiyetine getirilen muafiyet hükmü tarihi bir örnektir.